İnternet sayesinde bilgi ve içerik paylaşımı da hızlanmıştır. Bu önlenemez bilgi ve içerik paylaşımın bir sonucu da maalesef internet ortamında kişilik hakları ihlalleri ve bilişim suçlarıdır. İnternetin yaygınlaşmasıyla birlikte artan bu kişilik hakları ihlallerinin önlenmesi amacıyla internette paylaşılan içeriklerin kaldırılması ve erişimin engellenmesi konusunda çeşitli yasal düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemeler, internet üzerinden paylaşılan içeriklerin kaldırılması ve erişimin engellenmesi konusunda belirli prosedürler ve kurallar getirmiştir.
Kişisel verilerin izinsiz olarak paylaşılması veya mahremiyetin ihlal edilmesi durumunda, ilgili kişilerin başvuruları üzerine içeriklerin kaldırılması ve erişimin engellenmesi sağlanmaktadır.
İnternet ortamında işlenebilecek bilişim suçlarının sınırlarının çizilebilmesi adına “5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun” düzenlemesine gidilmiştir.
İlgili kanun ile sanal ortamda paylaşılan içerik nedeniyle hakları ihlal edilen gerçek ve tüzel kişilerin söz konusu içeriğin yayından çıkarılmasını talep etme hakkı vardır. İçeriklerin yayından çıkarılmasını sağlayan işbu erişimin engellenmesi kararı tedbir niteliğinde olup erişimin engellenmesi aşağıda sayılan hallerde mümkün olacaktır;
· Kişilik haklarının ihlali söz konusu olduğunda,
· Suç işlendiğine dair yeterli şüphe oluştuğunda,
· Telif haklarının sanal ortamda ihlali söz konusu olduğunda,
· Unutulma hakkı kapsamında talep hakkının doğması ile,
· Kamu yararı nedeni ile,
· Özel hayatın gizliliğinin ihlali söz konusu olduğunda,
İnternet ortamında paylaşılan içerik nedeni ile kişilik hakları ihlal edilen gerçek ve tüzel kişiler ilk olarak içerik sağlayıcısına, içerik sağlayıcısına(örneğin youtube içerik üreticisi vs.) ulaşamaması halinde ise yer sağlayıcısına (örneğin youtube vs.) başvurarak söz konusu içeriğin yayından kaldırılmasını talep edebilecektir. (Bu kavramları daha iyi anlamak için makaleye devam ediniz.) Başvurulacak bu yöntem uyarı niteliğinde olacaktır. Ayrıca, hakları ihlal edilen ilgili kişi doğrudan Sulh Ceza Hâkimliği’ne başvurarak da söz konusu içeriğe erişimin engellenmesini talep edebilecektir.
Bilişim Hukukunda Sorumluluk ve Kavramlar
Bilişim hukukunda, internet yoluyla yayınlanan içerikler nedeniyle kişisel sorumlulukların belirlenmesi için bazı kavramlar kullanılmaktadır. İnternetten içerik kaldırma veya erişimin engellenmesi ile ilgili aşağıdaki kavramların öğrenilmesi gerekmektedir.
İçerik sağlayıcı: İnternet ortamı üzerinden kullanıcılara sunulan her türlü bilgi veya veriyi üreten, değiştiren ve sağlayan gerçek veya tüzel kişileri ifade eder. Örneğin paylaşım yapan facebook kullanıcısı veya sahibinden.com kullanıcısı. İçerik sağlayıcı, internet ortamında kullanıma sunduğu her türlü içerikten sorumludur. İçerik sağlayıcı, bağlantı sağladığı başkasına ait içerikten sorumlu değildir. Ancak, sunuş biçiminden, bağlantı sağladığı içeriği benimsediği ve kullanıcının söz konusu içeriğe ulaşmasını amaçladığı açıkça belli ise genel hükümlere göre sorumludur.
Yer sağlayıcı: Hizmet ve içerikleri barındıran sistemleri sağlayan veya işleten gerçek veya tüzel kişileri, ifade eder. Örneğin Youtube, İnstagram. Yer sağlayıcılar listesine şuradan ulaşabilirsiniz. Yer sağlayıcı, yer sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir. Yer sağlayıcı, yer sağladığı hukuka aykırı içeriği bu Kanunun 8 inci ve 9 uncu maddelerine göre haberdar edilmesi hâlinde yayından çıkarmakla yükümlüdür. Yer sağlayıcı, yer sağladığı hizmetlere ilişkin trafik bilgilerini bir yıldan az ve iki yıldan fazla olmamak üzere yönetmelikte belirlenecek süre kadar saklamakla ve bu bilgilerin doğruluğunu, bütünlüğünü ve gizliliğini sağlamakla yükümlüdür. Yer sağlayıcılar, yönetmelikle belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde yaptıkları işin niteliğine göre sınıflandırılabilir ve hak ve yükümlülükleri itibarıyla farklılaştırılabilirler. Yer sağlayıcılık bildiriminde bulunmayan veya bu Kanundaki yükümlülüklerini yerine getirmeyen yer sağlayıcı hakkında Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı tarafından yüz bin Türk lirasından bir milyon Türk lirasına kadar idari para cezası verilir.
Erişim sağlayıcı: Kullanıcılarına internet ortamına erişim olanağı sağlayan her türlü gerçek veya tüzel kişileri, ifade eder. Örneğin Turkcell, Vodafone, Kablonet vb. Erişim sağlayıcı; Herhangi bir kullanıcısının yayınladığı hukuka aykırı içerikten, bu Kanun hükümlerine uygun olarak haberdar edilmesi halinde erişimi engellemekle, Sağladığı hizmetlere ilişkin, yönetmelikte belirtilen trafik bilgilerini altı aydan az ve iki yıldan fazla olmamak üzere yönetmelikte belirlenecek süre kadar saklamakla ve bu bilgilerin doğruluğunu, bütünlüğünü ve gizliliğini sağlamakla,Faaliyetine son vereceği tarihten en az üç ay önce durumu Kuruma, içerik sağlayıcılarına ve müşterilerine bildirmek ve trafik bilgilerine ilişkin kayıtları yönetmelikte belirtilen esas ve usûllere uygun olarak Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna teslim etmekle, Erişimi engelleme kararı verilen yayınlarla ilgili olarak alternatif erişim yollarını engelleyici tedbirleri almakla, yükümlüdür. Erişim sağlayıcı, kendisi aracılığıyla erişilen bilgilerin içeriklerinin hukuka aykırı olup olmadıklarını ve sorumluluğu gerektirip gerektirmediğini kontrol etmekle yükümlü değildir. 5651 Sayılı Kanunun 6/1 maddesinin (b), (c), (ç) bentlerinde yer alan yükümlülüklerden birini yerine getirmeyen erişim sağlayıcısına Başkan tarafından onbin Yeni Türk Lirasından ellibin Yeni Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.
Trafik bilgisi: Taraflara ilişkin IP adresi, port bilgisi, verilen hizmetin başlama ve bitiş zamanı, yararlanılan hizmetin türü, aktarılan veri miktarı ve varsa abone kimlik bilgilerini,
URL adresi: İlgili içeriğin internette bulunduğu tam internet adresini, Örneğin: https://www.avferhatayhan.com/
Sosyal ağ sağlayıcı: Sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internet ortamında metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkân sağlayan gerçek veya tüzel kişileri, ifade eder. Örneğin instagram, facebook vs
Erişim Sağlayıcıları Birliği (ESB): 5651 sayılı kanunun suç işlenmesini düzenleyen 8. maddesi kapsamı dışındaki erişimin engellenmesi kararlarının uygulanmasını sağlamak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliği kurulmuştur. Birlik özel hukuk tüzel kişiliğini haizdir (5651 sayılı Kanun m.6/A). Erişimin engellenmesi kararları uygulanmak üzere Birliğe gönderilir. Birliğe yapılan tebligat erişim sağlayıcının (turkcell, ttnet vb.) bizzat kendisine yapılmış sayılır. Birliğin web sitesi: Erişim Sağlayıcıları Birliği
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Başkanlığı (BTK): Kamu tüzel kişiliğini haiz, idarî ve mali özerkliğe sahip özel bütçeli bir kamu kurumudur. BTK, özellikle internet üzerinden suç işlenmesi, özel hayatın gizliliğinin ihlal edilmesi ve gecikmesinde sakınca bulunan hallerde mahkeme kararına gerek olmadan erişimin engellenmesi kararını doğrudan verebilen özel yetkili bir kurumdur. BTK’nın web sayfası: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Başkanlığı
İnternet sitesi veya web sayfasına erişimin engellenmesi; internet üzerinden yayımlanan haber, video, fotoğraf, yorum vb. içeriklerle kişilik haklarının veya özel hayatın gizliliğinin ihlali, suç işlenmesi, kamu yararı bulunması gibi nedenlerle öncelikle hukuka aykırı içeriğin bulunduğu internet sitesindeki URL’ye, ihlal bu şekilde giderilemediği takdirde tüm internet sitesine erişimin engellenmesini ifade etmektedir.
İnternetten içerik kaldırma/silme; internet üzerinden yayımlanan ve hukuka aykırılık teşkil eden haber, video, fotoğraf, yorum vb. içeriklerin kaldırılması veya silinmesidir. İçerik kaldırma/silme işlemi, ancak yer veya içerik sağlayıcı tarafından yerine getirilebilir.
Erişimin Engellenmesi ve İçerik Kaldırma İçin Nereye Başvurulur?
5651 sayılı Kanunun 9’uncu maddesi uyarınca, internet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden gerçek ve tüzel kişiler, kurum ve kuruluşlar içerik sağlayıcısına, buna ulaşamaması hâlinde yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebileceği gibi doğrudan sulh ceza hâkimine başvurarak içeriğe erişimin engellenmesini de isteyebilir.
İnternet Sitesinin Yer Sağlayıcısı Nasıl Öğrenilir?
Bir internet sitesinin içerik ve yer sağlayıcı bilgilerine açık kaynaklardan yapılan “whois” sorguları ile ulaşılabilmektedir. Ayrıca, Bilgi Teknolojileri Kurumu’nun da internet açık kaynaklarından derlenen bilgilerle oluşturduğu /sitesorgu/ adresinden söz konusu bilgilere erişilebilmektedir.
Erişimin Engellenmesi ve İnternetten İçerik Kaldırma Süreci Nasıl İşler
5651 Sayılı Kanunun 9’uncu maddesine göre süreç aşağıdaki şekildedir:
İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişilerin talepleri, içerik ve/veya yer sağlayıcısı tarafından en geç yirmi dört saat içinde cevaplandırılır.
İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakları ihlal edilenlerin talepleri doğrultusunda hâkim söz konusu içeriğe ilişkin içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararı verebilir.
Hâkim, bu madde kapsamında vereceği erişimin engellenmesi kararlarını esas olarak, yalnızca kişilik hakkının ihlalinin gerçekleştiği yayın, kısım, bolüm ile ilgili olarak (URL, vb. şeklinde) içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle verir. Zorunlu olmadıkça internet sitesinde yapılan yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesine karar verilemez. Ancak, hâkim URL adresi belirtilerek içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle ihlalin engellenemeyeceğine kanaat getirmesi hâlinde, gerekçesini de belirtmek kaydıyla, internet sitesindeki tüm yayına yönelik olarak erişimin engellenmesine de karar verebilir.
Hâkimin bu madde kapsamında verdiği içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararları doğrudan Erişim Sağlayıcıları Birliği'ne gönderilir.
Erişim Sağlayıcıları Birliği tarafından ilgili içerik ve yer sağlayıcılar ile erişim sağlayıcıya gönderilen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararının gereği derhâl, en geç dört saat içinde ilgili içerik ve yer sağlayıcılar ile erişim sağlayıcı tarafından yerine getirilir.
Hâkimin verdiği içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararına konu kişilik hakkının ihlaline ilişkin yayının başka internet adreslerinde de yayınlanması durumunda ilgili kişi tarafından Erişim Sağlayıcıları Birliği’ne müracaat edilmesi hâlinde mevcut karar bu adresler için de uygulanır.
İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakları ihlal edilenlerin talep etmesi durumunda hâkim tarafından, başvuranın adının bu madde kapsamındaki karara konu internet adresleri ile ilişkilendirilmemesine karar verilebilir. Kararda, Erişim Sağlayıcıları Birliği tarafından hangi arama motorlarına bildirim yapılacağı gösterilir.
Erişimin engellenmesine konu içeriğin yayından çıkarılmış olması durumunda hâkim kararı kendiliğinden hükümsüz kalır.
Erişimin Engellenmesi ve İçerik Kaldırma İçin Hangi Mahkeme Yetkilidir?
Suç işlenmesi nedeniyle içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı vermeye yetkili Sulh Ceza Hakimlikleri şunlardır:
İnternet sitesinin Türkiye’de bilinen bir merkez adresi varsa, bu adresteki Sulh Ceza Hakimliği içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı vermeye yetkilidir.
Mağdurun yerleşim yeri ve oturduğu yer Sulh Ceza Hakimliği de içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı vermeye yetkilidir (5271 sayılı CMK m.12/5).
Sulh ceza hakimliği, mahkeme veya Cumhuriyet savcısı tarafından verilen içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararının birer örneği, gereği yapılmak üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu‘na gönderilir. Erişimin engellenmesi kararının gereği, derhal ve en geç kararın bildirilmesi anından itibaren “dört saat” içinde kurum (BTK) tarafından yerine getirilir.
BTK Tek Başına Erişimin Engellenmesi Kararı Verebilir Mi?
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı, aşağıdaki hallerde hiçbir mahkeme veya savcılık kararına gerek olmadan kendiliğinden içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesine karar verme yetkisine sahiptir (5651 sayılı Kanun m.8/4):
· İçeriği yukarıda belirtilen suçları oluşturan yayınların içerik veya yer sağlayıcısının yurt dışında bulunması halinde, içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı kurum başkanı tarafından verilir.
· İçerik veya yer sağlayıcısı Türkiye’de bulunsa bile, çocukların cinsel istismarı (madde 103, birinci fıkra), müstehcenlik (madde 226) veya fuhuş (madde 227) suçlarının işlendiği konusunda yeterli şüphe sebepleri varsa, doğrudan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı verebilir.
Bu karar, erişim sağlayıcısına bildirilerek gereğinin yerine getirilmesi istenir. İçeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararının gereği, derhal ve en geç kararın bildirilmesi anından itibaren “dört saat” içinde yerine getirilir.
Erişimin Engellenmesi Kararına İtiraz Nasıl Yapılır?
Erişimin Engellenmesi veya İçerik Kaldırma kararı veren Sulh Ceza Hakimliğinden sonraki sıra numaralı hakimliğe kararın tebliğinden veya tefhiminden itibaren 7 gün içinde itiraz edilebilir. Örneğin, Ankara 1. Sulh Ceza Hakimliği’nin erişimin engllenmesi kararına itiraz, Ankara 2. Sulh Ceza Hakimliği’ne yapılır.
Özel Hayatın Gizliliğinin İhlali Nedeniyle Erişimin Engellenmesi
Özel hayatın gizlililiğini ihlal suçu 5237 sayılı TCK 134. maddede düzenlenmiştir.
Özel hayat, kişinin başkalarınca bilinmesini istemediği ve başkalarının bilmediği hayatıdır. Sosyal yaşamın her alanında özel hayatın olduğunu özellikle belirtmek gerekir. Kişi, ister evinde isterse sokakta iş ve alışveriş merkezleri gibi sosyal alanlarda olsun her alanda bir özel hayatı vardır. Örneğin, bir kimsenin özel fotoğraflarının yayınlanması veya kendisine özel videolarının sosyal mecralara izinsiz yüklenmesi özel hayatın gizliliğini ihlal suçu teşkil eder. Bu durumda uğranılan mağduriyet nedeniyle savcılığa suç duyurusunda bulunup erişimin engellenmesi ve içerik kaldırma için Sulh Ceza Hakimliğine başvurulabilir.
İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle özel hayatının gizliliğinin ihlal edildiğini iddia eden kişiler, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu‘na (BTK) bizzat kendileri veya avukatları vasıtasıyla doğrudan başvurarak içeriğe erişimin engellenmesi tedbirinin uygulanmasını isteyebilir. https://www.turkiye.gov.tr/btk-ozel-hayatin-gizliliginin-ihlaline-yonelik-bireysel-basvuru
Yapılan bu istekte; hakkın ihlaline neden olan yayının tam adresi (URL), hangi açılardan hakkın ihlal edildiğine ilişkin açıklama ve kimlik bilgilerini ispatlayacak bilgilere yer verilir. Bu bilgilerde eksiklik olması hâlinde talep işleme konulmaz (5651 sayılı Kanun m.9/A-2). Özellikle bu ihlallere yönelik ekran alıntıları telefon değil bilgisayar üzerinden alınmalıdır.
BTK Başkanı tarafından gecikmesinde sakınca bulunan hallerde doğrudan verilen erişimin engellenmesi kararı, yirmi dört saat içinde sulh ceza hâkiminin onayına sunulur. Hâkim, kararını kırk sekiz saat içinde açıklar. BTK’ya başvurulabildiği gibi doğrudan Sulh Ceza Hakimliğine başvurulabilir.
Erişimin Engellenmesi ve İçerik Kaldırma Talepli Dilekçe Örneği
Kişilik Haklarının İhlali Durumunda Erişimin Engellenmesi ve İçerik Kaldırma
Kişilik hakları ihlal edilen mağdur içerik sağlayıcısına (haber veya yorumu yapan, video, foroğraf vb. görselleri yükleyen kişi) buna ulaşamaması hâlinde yer sağlayıcısına (internet sitesine barındırma’hosting’ hizmeti veren firma) başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebilir. Bu yöntem, sulh ceza hakimliğine başvurulmadan önce veya sonra kullanılabilir. İçerik veya yer sağlayıcı kişilik hakkı ihlaline neden olan içerikleri kaldırmadığı takdirde hukuki sorumlulukları bu duruma göre değerlendirilecektir.
BTK’nın web sitesinden bu konuda daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz. https://internet.btk.gov.tr/internet-ortaminda-kisilik-haklarinin-ihlali
İnternette Suç İşlenmesi Nedeniyle Erişim Engellenmesi ve İçerik Kaldırma
Suç işlenmesi nedeniyle içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı, soruşturma evresinde Sulh Ceza Hakimliği, kovuşturma evresinde ise mahkeme tarafından verilir. Soruşturma evresinde, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısı tarafından da içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesine karar verilebilir. Bu durumda Cumhuriyet savcısı kararını 24 içinde hakimin onayına sunar ve hakim, kararını en geç 24 saat içinde verir. Bu süre içinde kararın onaylanmaması halinde tedbir, Cumhuriyet savcısı tarafından derhal kaldırılır.
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunun İhlali Nedeniyle Erişim Hizmetinin Durdurulması
Telif haklarının internet üzerinden ihlali halinde 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun (FSEK) Ek madde 4 düzenlemesi uygulama alanı bulur. Telif hakkının ihlali, başkasına ait makale, kitap, şarkı sözleri, müzik parçası, video, görsel vb. içerikleri internet üzerinden kullanma veya yayınlama gibi sayısız nedenle mümkündür. Buna göre telif hakkı ihlal edilen kişi öncelikle içerik sağlayıcısına başvurmalı, içerik sağlayıcısı ihlali gidermez ise bu kez savcılığa başvurularak servis sağlayıcının içerik sağlayıcıya sunduğu hizmeti durdurması kararı verilmesi talep edilebilir. 5846 sayılı FSEK ek madde 4 hükmü şu şekildedir:
Dijital iletim de dahil olmak üzere işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla servis ve bilgi içerik sağlayıcılar tarafından eser sahipleri ile bağlantılı hak sahiplerinin bu Kanunda tanınmış haklarının ihlâli halinde, hak sahiplerinin başvuruları üzerine ihlâle konu eserler içerikten çıkarılır. Bunun için hakları haleldar olan gerçek veya tüzel kişi öncelikle bilgi içerik sağlayıcısına başvurarak üç gün içinde ihlâlin durdurulmasını ister. İhlâlin devamı halinde bu defa, Cumhuriyet savcısına yapılan başvuru üzerine, üç gün içinde servis sağlayıcıdan ihlâle devam eden bilgi içerik sağlayıcısına verilen hizmetin durdurulması istenir. İhlâlin durdurulması halinde bilgi içerik sağlayıcısına yeniden servis sağlanır. Servis sağlayıcılar, bilgi içerik sağlayıcılarının isimlerini gösterir listeyi her ayın ilk iş günü Bakanlığa bildirir. Servis sağlayıcılar ile bilgi içerik sağlayıcıları, Bakanlıkça istendiği takdirde her türlü bilgi ve belgeyi vermekle yükümlüdür.
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, telif haklarının ihlali nedeniyle erişimin engellenmesi kararı verilmesini kabul etmemiştir. Ancak, savcılığın kararı üzerine servis sağlayıcının hizmeti durdurması halinde hak ihlalinin devam etmesi engellenmiş olacaktır.
İnternette Unutulma Hakkı Kapsamında Haber, Video, Görsel vb. İçerik Silme/Kaldırma
"Unutulma hakkı", kişinin geçmişe ilişkin bilgisinin, daha üstün bir menfaat olmadığı takdirde, diğer kişiler tarafından sürekli ulaşılabiliyor olmasının önüne geçme menfaatidir.
Unutulma hakkı, geçmişte yaşanan bir olayın üzerinden uzun bir süre geçmesi nedeniyle güncelliğini yitiren haber, video, görsel veya diğer içeriklerin kaldırılması, internet web sitesinin URL’sine erişimin engellenmesi suretiyle temin edilir. Geçmişin silinmesi, bireyin internet ortamında sürekli hatırlatılmasını engeller. Örneğin, bir suç nedeniyle ceza mahkumiyetine uğrayıp cezasını da infaz ettikten sonra, yaşanan olayın güncelliği kalmadığı halde internet ortamında işlediği suça dair haberler gözüken kişi, unutulma hakkı çerçevesinde bu haberlerin kaldırılmasını veya haberlere erişimin engellenmesini isteyebilir.
Unutulma hakkının İnternet gazete arşivlerindeki her türlü haber yönünden uygulanması mümkün değildir. Bu durumda bir internet haberinin unutulma hakkı kapsamında internetten çıkarılabilmesi için şu olgular somut olay açısından değerlendirilir:
yayının içeriği,yayında kaldığı süre,güncelliğini yitirme,tarihsel bir veri olarak kabul edilememe,
kamu yararına katkısı, habere konu kişinin kamuya mal olan bir kişi olup olmadığı,
Yapılacak değerlendirme sonucunda unutulmayı etkin kılacak farklı yöntemler benimsenebilir. 5651 sayılı Kanuna göre erişimin engellenmesinin kapsamının kişilik hakkının ihlalinin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL vb.) içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle verileceği ve zorunlu olmadıkça İnternet sitesinde yapılan yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesine karar verilemeyeceği belirtilmiştir. Bu bağlamda unutulma hakkı bağlamında ifade ve basın özgürlükleri ile şeref ve itibarın korunması hakkı arasındaki dengenin sağlanması açısından 5651 sayılı Kanun kapsamında yukarıda belirtilen önlemler alınabilir. Yani, unutulma hakkı çerçevesinde talep edenin yerleşim yeri Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurularak içeriğin kaldırılması veya erişimin engellenmesi talep edilebilir
Sosyal Medyadan İçerik Silme veya Kaldırma
Youtube, twitter, facebook, instagram vb. sosyal medya araçları üzerinden suç işlenmesi, kişilik haklarının veya özel hayatın gizliliğinin ihlal edilmesi, internet ortamında unutulma hakkı, kamu yararının gerektirmesi gibi yukarıda açıkladığımız sebeplerle Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurularak erişimin engellenmesi ve içeriğin kaldırılması talep edilebilir. Hukuki yolların yanında söz konusu sosyal medya platformlarının hukuka aykırılıkları gidermek üzere kendi sistemleri de mevcuttur:
Youtube Olumsuz İçerik veya Telif Hakkı İhlali: Youtube, telif hakkı ve özel hayata müdahale niteliğindeki ihlaller bir mekanizma geliştirmiş ve şikayet bildirimi yapıldığında ilgili video linkini ya kaldırmakta ya da içeriğini telif hakkına uygun hale getirmektedir.
Youtube şirketine telif hakkı ihllalerini şurdan bildirebilirsiniz: Youtube Telif Hakkı İhlali Bildirimi
Youtube’da yayınlanan videolarla özel hayata müdahale niteliğindeki ihlalleri şurdan bildirebilirsiniz: Gizliliğin İhlali
· Facebook Olumsuz İçerik Silme/Kaldırma: Şikayet edin butonundan şikayet edebilirsiniz. Facebook Şikayet ve İhlal Bildirimi
İnstagram Fotoğraf Silme/Kaldırma: İnstagram Yardım Merkezi/Gizlilik ve Emniyet Merkezi/Bir şeyi şikayet edin butonundan şikayet edebilirsiniz.
Tiktok İçin de Tiktok Bildirim butonundan şikayet edebilirsiniz.
Arama Motorlarından İçerik Silme veya Kaldırma
Arama motorları (örneğin google, yandex, bing vb.), indeksledikleri sayfaları kendi arama veritabanından kaldırdıklarında olumsuz içeriğin yer aldığı sayfalar yapılan aramalarda bulunamaz. Ancak, içerik kaynak web sayfasında yer almaya devam eder. Yani ilgili içeriği örneğin Google’da arattığınızda sonuç bulunmaz. Ancak içeriğin linkinin girdiğinizde sonuç çıkar. Kaynak web sayfasındaki olumsuz içeriğin kaldırılması, ancak yukarıda açıkladığımız üzere sulh ceza hakimliğine başvurularak olumsuz içeriklerin kaldırılması veya erişimin engellenmesi yoluyla mümkündür. Ayrıca, kişilik haklarının veya özel hayatın gizliliğinin ihlal edilmesi, internet ortamında unutulma hakkı çerçevesinde google vb. arama motorlarının yaptığı indekslerin kaldırılması için de sulh ceza hakimliğine başvurulabilir.
· Google Arama Motorunda Haber veya Olumsuz İçerik Silme/Kaldırma: Google, özellikle çıplak resimler, müstehcen görüntüler, videolar ve diğer bazı kişisel bilgilerim rıza dışında yayınlanması halinde ilgili içeriklerin indeks bilgilerini kaldırmaktadır. Google olumsuz içerik bildirimlerini şu sayfadan kabul etmektedir: Google Olumsuz İçerik Bildirme
· Yandex Arama Motorunda Olumsuz İçerik ve Haber Silme/Kaldırma: Yandex, hukuki sorunlar ve iletişim için Türkiye’de bir ofis kurmuştur. Sorunlarınızı bu ofise iletebilirsiniz: Yandex İletişim Ofisi. Ayrıca, yandex help center üzerinden her türlü şikayetinizi bildirebilirsiniz.
· Bing Arama Motorunda Olumsuz İçerik ve Haber Kaldırma/Silme: Bing arama motoru kişisel hak ihlallerini hızlı bir şekilde gidermektedir: Bing Sorun Bildirme
Her hukuki durumda olduğu gibi İnternetten İçerik Kaldırma ve Erişimin Engellenmesi Süreci için de avukat desteğine başvurmanız çok önemlidir. Bu konuda hukuki destek almak için bize ulaşabilirsiniz.
Çok faydalı bilgiler